خشخاش
opium popy
خشخاش عبارت از تکه هایی از پوست میوه یا کپسول استو انه ای و یا کروی دارای یک دم برجسته و یک بخش تاج مانند کاملا چتری مشخص است که رنگی زرد روشن داشته بر روی آن محل تیغ خوردگی به صورت خطوط مو ازی و مورب را می تو ان مشاهده نمود . قسمت داخلی این قطعات دارای تعداد زیادی پره ها ی مو ازی است . این میوه های شکسته شده متعلق به گیاه خشخاش و یا کوکنار با نام علمی:Papaver somniferum L. از تیره خشخاش (papaveraceae) است که گیاهی علفی و تا ارتفاع 2 متر هم می رسد برگهای سبز غبار آلود ،گلهای درشت و زببا به رنگها سفید تا صورتی ، میو ه ها ی درشت و کپسول مانند با یک تاج مشخص در بالا از مشخصات بارز گیاه است .
چنانچه کپسول بر روی گیاه باقی بماند ، در آن صورت فرصت خو اهد داشت تا کاملا رشد کرده و کامل شود و در این حالت دا نه های آن که ریز ، سفید ، زرد رنگ یا تیره، به شکل کلیه با تزئینات لانه زنبوری هستند ، دارای مقدارقابل تو جهی روغن با طعم مطبوع و کمی تلخ می شوند و به مصرف خوراکی می رسند .
مضرات استفاه از خشخاش
استفاده از خشخاش برای تهیه مواد مخدر بسیار زیان آور است.
منع مصرف: مصرف فرآورده های حاوی مرفین و آلکالوئید های تریاک در حاملگی، دوران شیردهی، بیماری هایی که با کاهش عملکرد دستگاه تنفسی همراه است، التهاب لوزالمعده، زخم کولون، افزایش فشار داخل جمجمه، هپاتیت حاد و کولیک های صفراوی ممنوع است. درباره مصرف در بیمارانی که دچار بیماری های آدیسون و یا هایپر تیروئیدیسم (بیش فعالی غده تیروئید) هستند، به دلیل اثری که تریاک در مهار دستگاه عصبی مرکزی دارد باید با احتیاط صورت گیرد.
در حاملگی و شیر دهی: به علت عبور از جفت و اثر سقط کننده و همچنین ترشح در شیر مادر ممنوع می باشد.
طریقه مصرف خشخاش
گیاهی است علفی و یک ساله که ارتفاع آن تا 2 متر می رسد. ساقه راست دارد. برگ های آن نسبتا بزرگ، نوک تیز و دارای بریدگی و دندانه هستند و به صورت متناوب (یک در میان) می رویند. گل ها درشت و زیبا هستند (شبیه گل شقایق که البته شقایق هم از همین خانواده است). رنگ گل بستگی وجود دارد. میوه ی خشخاش به صورت یک کپسول تخم مرغی یا کروی شکل، ناشکوفا (یعنی خود به خود باز نمی شود) که وقتی نارس است به رنگ سبز و وقت رسیدن و خشک شدن به رنگ زرد-قهوه ای در می آید و حاوی تعداد زیادی دانه ریز به رنگ کرم یا رنگ های دیگر در بین پره های داخل کپسول است. چهار واریته (نژاد متفاوت) مهم این گیاه شامل: آلبوم (سفید) با گل های سفید که بیشتر برای تولید مرفین یا تریاک و بیشتر در هندوستان و افغانستان کاشته می شود. نیگروم (سیاه) با گل هایی به رنگ بنفش یا بنفش تیره که در اروپا برای تولید روغن از دانه ها کاشته می شود. ستیگروم که این نوع هم برای تولید روغن کاشته می شود و مرفین کمی دارد.
ترکیبات خشخاش
ترکیبات موجود: ترکیب اصلی شیرابه یکی از نژاد ها مرفین (نوعی آلکالوئید) است (از بین بیش از 300 گونه خشخاش در جهان تنها گونه P. somniferum دارای مرفین است). ترکیبات سایر گونه ها نسبتاً مشابه است.
که در صنایع داروسازی و پزشکی اهمیت خاصی دارد. از تریاک تا کنون بیش از 30 آلکالوئید به دست آمده است. از مهمترین آلکالوئید های آن می توان به مرفین، کدئین، پاپاورین و تبائین اشاره کرد.