سنبل ختایی
angelica
سنبل خطایی گیاهی است علفی دو ساله بلند، ارتفاع آن بیش از یک متر است. معطر با برگهای بزرگ دارای بریدگی و تقسیمبندی شده، هر یک از تقسیمات برگ نوک تیز دندانهدار میباشد. ساقه آن شیاردار استوانهای به رنگ سبز مایل به قرمز. گلهای آن سفید به صورت چتر در انتهای شاخه گلدهنده ظاهر میشود.
1- برگ های سنبل ختایی: عمدتاً برای مشکلات سوء هاضمه و اختلالات تنفسی استفاده می شود.
2- ریشه سنبل ختایی: برای بیماریهای گوارشی و تنفسی مصرف می شود و باعث تقویت کبد شده و نیز اشتهاآور می باشد. در تسکین دردهای روماتیسمی و آرتروز موثر بوده و باعث افزایش تعرق بدن می شود.
3- میوه سنبل ختایی: میوه آن خواصیت محرک و معرق و نرم کننده سینه می باشد.
4- اثرات سنبل ختایی بر بدن:ضد اسپاسم ، ضد نفخ ،افزایش دهنده تعرق بدن ، ضد التهاب موضعی ، خلط آور ، ادرارآور ،تقویت کننده دستگاه گوارش ، ضد روماتیسم ، محرک رحم ،خونساز ،ملین.
مضرات استفاه از سنبل ختایی
از مصرف منظم و زیاد این گیاه در هنگام بارداری خودداری نمایید زیرا محرک رحم می باشد.
طریقه مصرف سنبل ختایی
دم کرده 20گرم ریشه خشک آن در یک لیتر آب جوش مفرح و معرق و نیرو دهنده ، مقوی ، بادشکن ، خلط آور ، قاعده آور ، و ضد تشنج است. کم خونی را درمان می کند.
ترکیبات سنبل ختایی
این گیاه سرشار از فورانوکومارین مانند گزانتوکسین , ایمپراتورین , آنجلیس و در ریشه این گیاه آلفا-فلاندرن , آلفا-پینن , هایدروکسی و وجود دارد.
از نظر ترکیبات شیمیایی و مواد عامله ،ریشه و قسمت زیر زمینی خشک آنژلیک در حدود 35/0درصد اسانس روغنی فرار دارد و در میوه آن (3/1-2/1)درصد اسانس یافت می شود. مواد عمده موجود در اسانس آنژلیک عبارتند از بتا فلاندرن و به علاوه در اسانس ریشه آنژلیک که در هوا خشک شده باشد مواد د-الفا-فلاندرن،آلفا-پینن و هایدروکسی پنتادکانوئیک اسید و آلفا-متیل بوتیریک اسید یافت می شود.
در ریشه ها و ثمر آنژلیک چند فروکامارین نظیر آنژلیسین،برگاپتن،کزانتوتوکسین و...وجود دارد و به علاوه اومبلی پرنین و چند فنل نیز در آن مشخص شده است.(G.I.M.P).
بررسی های شیمایی جدیدتری نشان می دهد که کیفیت اسانس آنژلیک با شرایط اقلیمی محل رویش طبیعی آن ارتباط داردهر چقدر ارتفاع از سطح دریای محل رویش طبیعی آن بیشتر باشد ،عطر بیشتر و با کیفیت بهتری می دهد.
از گیاه آنژلیک 9 نوع ماده کومارین جداشده است از جمله یک کومارین جدید به نام آرکی سین در آن مشخص شده است.(S.G.I.M.P).