کاکوتی
thymus
در اغلب نقاط ایران در مسیر جویبارها و رودخانه ها، انواع گیاهان خودرو را می توان یافت که بسیاری از آنها به عنوان سبزی صحرایی مورد استفاده قرار می گیرند. انواع پونه، نعنا و کاکوتی نیز در میان این گیاهان دیده می شوند که همه آنها از خانواده لابیات هستند.
این گیاه در نواحی کوهستانی ایران (بخصوص کردستان) به عنوان ادویه در غذاها کاربرد وسیعی دارد و عطر آن بسیار نزدیک به آویشن و Oregano و کمی هم شبیه به پونه است. در تهیه غذاهای ایتالیایی جایگزین بهتری نسبت به آویشن برای Oregano است. از برگهای خشکشده و خردشده کاکوتی به عنوان طعمدهنده در دوغ استفاده میشود و برخی از دوغ های بسته بندی شده در ایران این ادویه را دارند. چوپانها و کوه نوردان تازه کاکوتی را جمع آوری میکنند و چای آن را نوشیدنی گوارایی میدانند.
ضد باکتری خلط آور ضد سرما خوردگی و ضد عفونی کننده روده.. آویشن بیشتر در بیماریهای تنفسی استفاده میگردد ولی کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه کار برد دارد .
مضرات استفاه از کاکوتی
1- زنان بارداربایددر مصرف کاکوتی احتیاط نمایند. زیرا ممکن است موجب سقط جنین شود.
2- زیاده روی ومصرف بی رویه کاکوتی زیان اورمی باشد.
طریقه مصرف کاکوتی
هرچند برگ های کاکوتی را به منظور استفاده در ماست یا دوغ خشک کرده و در هر فصلی استفاده می کنند، اما بذر کاکوتی نیز به عنوان دارو مورد استفاده قرار می گیرد.
برگ های کاکوتی سینه را ملایم کرده و اسهال را بند می آورد. دستگاه تنفسی را ضدعفونی می کند. مقوی معده است. همچنین خاصیت بادشکنی داشته و می توان در موارد نفخ معده جوشانده آن را مصرف کرد.
کاکوتی قادر است بسیاری از عفونت های داخل بدن را از بین برده و سکسکه و تنگی نفس را برجای خود بنشاند. کاکوتی بسیار معطر و خوشبو است.
ترکیبات کاکوتی
دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف نگار جرمی، 33 ترکیب مختلف را در اسانس جداسازی و شناسایی کرد که از بین آنها 6 ترکیب بیش از 65 درصد اسانس را تشکیل می داد که به ترتیب پولگون (27.15%)، آلفا - ترپینیل استات (10.83%)، تیمول (9.71%)، گرانیول (8.26%)، منتون (6.82%) و آلفا - ترپینئول (3.79%) است. حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس کاکوتی در محیط کشت برای مخمر کلویورومایسس مارکسیانوس 0.25% بود.