کاربرد اصلی بادرنجبویه بادرنجبویه در علاج همه بیماری‌های بلغمی و سوداوی مفید است.مقوی همه اعضای رئیسه: قلب، مغز و کبد است. قلب و عروق، دستگاه تنفس بادرنجبویه مفرح و تقویت کننده قلب، همچنین علاج خفقان (تپش قلب، اضطراب)است. بدل بادرنجبویه در تقویت قلب هم وزن آن ابریشم و یک سوم وزن آن پوست اترج سبز ذکر شده است. مفید در غش (سنکوپ)، تصفیه‌کننده خون و کم کننده بخارات سوداویست. بادرنجبویه در رفع آسم و تنگی نفس موثر است و لعوق (داروی لیسیدنی) برگ آن به همراه عسل و به صورت خوراکی در رفع تنگی نفس و سرفه مزمن مفید است . مغز و اعصاب بادرنجبویه انسداد و گرفتگی رگ‌های به وجود آمده در مغز را باز می‌کند. تقویت کننده مغز، حافظه، ذکاوت و حواس است و برای رفع کابوس (خواب‌های آشفته) مفید است. خوردن و بوییدن برگ بادرنجبویه باز کننده ذهن، دافع وسواس سوداوی، بازکننده سکته‌های مغزی و مقوی آن است. بوییدن آن خواب آور و خوردن آن هنگام ناشتا، بازکننده گرفتگی‌ها(مصفا) است و برای وهم، وحشت، غم و حتی درد عشق سودمند است. برای مرضِ مالیخولیا مفید است و حکمای هند، این گیاه ایرانی را تا به حال برای مالیخولیا و غیره استعمال می‌کنند .در کندی حواس ناشی از نقاهت امراض طولانی تجویز می‌شود. در صُداعِ (سردرد) اشخاص حساس و سرگیجه (دوار) افرادی که مشغله فکری زیاد دارند، در صورتی که سبب این بیماری‌ها زیادی خون نباشد، کارساز است . اسانس آن خاصیت ضدتشنج و آرام کننده، با اثر قاطع است. در سرگیجه، بی خوابی، احساس صدای مبهم در گوش، درد معده با منشأ عصبی و درمان ناراحتی‌های عصبی موثر است. کبد، معده و دستگاه گوارش بادرنجبویه کمک هضم است و تقویت کننده کبد و معده، ملطّف طعام غلیظ و‌هاضم است. مصرف آن در درمان زخم روده‌ها و بواسیر موثر است. بادرنجبویه رفع کننده سموم مطلقاً و برای مغص (دل پیچه) مفید است. از این گیاه برای تهیه شربتی به نام او دوملیس (eau de melisse) درفرانسه استفاده می‌شود که برای سنگینی معده و مبارزه با انواع سنکوپ (غش) می‌خورند . طبق نظر دانشمندان و نویسندگان به عنوان مقوی معده، بادشکن، تسهیل عمل هضم و معرق و در رفع دلپیچه ناشی از نفخ و اختلالات هضمی به کار می‌رود. دهان و دندان بادرنجبویه در خوش بو کردن دهان موثر است و بوی بد دهان را از بین می‌برد . مضمضه آب یا جوشانده آن از فساد دندان جلوگیری می‌کند و جویدن برگ آن برای از بین بردن بوی بدن دهان، از سُداب و ایرسا (نام دو گیاه) موثرتر است. پوست، مو و زخم‌های گوناگون طِلای (ضمادِ لطیف ترین بخش) آبِ بادرنجبویه برای نمله (نوعی بیماری پوستی) و نار فارسی (نوعی بیماری پوستی با دانه‌های قرمز روی بدن) سودمند است. همچنین جهت رفع جرب سوداوی، آکله (خوره) و با نمک جهت خنازیر (ورم غدد لنفاوی) و ضماد برگ تازه آن برای رفع ورم‌های چشم مفید است . بادرنجبویه دارویِ کچلی سودایی است . بادرنجبویه پاک کننده زخم‌هاست. خوردن و ضمادِ برگ آن برای رفع گزیدگی عقرب، رتیل و سگ‌هار مفید است. عضلات، مفاصل و استخوان جوشانده ریشه بادرنجبویه به همراه گلاب در برطرف کردن ضربه و کوفتگی اطراف عضلات مفید است و نیز برای از بین بردن ضعف عضلانی موثر است. بادرنجبویه برای تسکین دردهای مفاصل به کار می‌رود . مصرف بادرنجبویه در بیماری‌های استخوان‌های سُرین (انتهای ران) و گُرده (استخوان میان دو کتف) به همراه مصلحات مفید است. تب، سرماخوردگی و سکسکه مصرف بادرنجبویه جهت دفع تب و لرز و طِلای (ضمادِ لطیف ترین بخش) آب برگ یا جوشانده خشکِ آن در حمام برای سرماخوردگی، تب و لرز مفید است . بادرنجبویه داروی سکسکه است. مصلحات در صورت عدم مصرف مصلحات، مضر استخوان سُرین (انتهای ران) است و مصلح آن صمغ عربی و کندر است . گاهی استفاده مداوم از بادرنجبویه موجب سوزش ادرار می‌شود و مصلح آن گشنیز است. همچنین آورده‌اند که مضر کبد (شاید منظور کبد پر کاراست و در دیگر موارد مانند کبد چرب مفید است) و در این حالت مصلح آن ریباس است . از مواد موثره بادرنجبویه به همراه سنبل‌الطیب اثر درمانی یکدیگر را تشدید می‌کنند .

عوارض جانبی - بهتر است اشخاص گرم مزاج این گیاه را نخورند و اگر هم مصرف کردند، برای رفع عوارض آن می توانند از گل بنفشه و سکنجبین استفاده کنند. - تهوع و گیجی - تحریکات پوستی - در مواردی ناراحتی گوارشی - خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون (در مصرف بیش از حد) تداخلات دارویی مصرف همزمان بادرنجبویه با داروهای زیر می تواند تاثیر این داروها را کم کند و با عملکرد آن ها تداخل نماید. لذا در صورت مصرف یک داروی خاص ، قبل از خوردن بادرنجبویه، حتماً با پزشک خود مشورت کنید: - ضد صرع ها مانند کاربامازپین، فنی توئین، والپروات سدیم - باربیتورات ها مانند فنوباربیتال - بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام و دیازپام - خواب آور ها مانند زولپی دم، سوناتا، lunesta، Rozerem - ضد افسردگی های سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، آموکسیپین - داروهای هایپرتیروئیدی و هایپوتیروئیدی مانند متی مازول، پروپیل تیویوراسیل، لوتیروکسین، لووکسیل، synthroid، unithroid - دیفن هیدرآمین، doxylamine موارد منع مصرف و احتیاط - اختلالات هورمون های تیروئیدی - افرد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم) - بارداری و شیردهی - افرد حساس به آسپیرین - کودکان

بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی‌سینا بود که جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز می کرده است. استفاده از این گیاه به عنوان یک داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت. آزمایش‌های جدید بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می دهد که این گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می کند و به همین دلیل آرام بخش است. مطالعات جدید اثر بخشی عصاره بادرنجبویه رادردرمان مـوضعی ضایـعات ویروسی تبخال براساس کاربردهای جدید تائید نموده. این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می‌شود. بادرنجبویه دارای طبیعت گرم و خشک است. خواص آن عبارتند از : آرام بخش اعصاب ضد بیماری های قلب، معده و روده مفرح و نشاط آور خوشبوکننده دهان اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان موثر است. بالا برنده فشار خون * ضد اسپاسم، ضد درد، نیرو دهنده، ضد تشنج برای رفع احساس صداهای مبهم در گوش، هیستری، مالیخولیا خواص برگ بادرنجبویه برگ این گیاه، بهترین دارو برای کسی است که هنگام نگرانی و اضطراب دچار ناراحتی معده می شوند. دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است. ضماد برگ این گیاه برای بهبود درد مفاصل مفید است. در اسپانیا، برگ بادرنجبویه را به سس سالاد اضافه می‌کنند و برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع تهیه می‌کنند. روغن بادرنجبویه کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند. از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود. هر چند که این گیاه هم همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید است، ولی از مصرف بیش از اندازه آن باید خودداری کنید و در صورت داشتن یک بیماری خاص و مصرف یک داروی خاص از مصرف خودسرانه آن پرهیز نمایید و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید. جوشانده یا شربت بادرنجبویه جوشانده یا شربت آن برای تقویت معده ، کبد و ازدیاد هوش و حافظه تجویز می شود. همچنین برای تنگی نفس و برای استحکام لثه و دندان ها مفید است و سکسکه را آرام می کند. دم کرده بادرنجبویه دم کرده آن تعریق بدن را افزایش می‌دهد که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب است. همچنین نوشیدن دم کرده ی بادرنجبویه بعد از غذا به هضم آن کمک می کند. چند نسخه گیاهی از بادرنجبویه برای تقویت قلب نسخه شماره 1- سنبل الطیب یک قسمت گل گاو زبان یک قسمت بادرنجبویه یک قسمت طرز تهیه و مقدار مصرف : یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و مدت 15 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید . نسخه شماره 2- گل زالزالک 30 گرم بادرنجبویه 10 گرم سنبل الطیب 5 گرم طرز تهیه و مقدار مصرف : یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و 20 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید . نسخه شماره 3- گل زالزالک 30 گرم بادرنجبویه 10 گرم بابونه 10 گرم زیره 10 گرم طرز تهیه و مقدار مصرف : یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و 20 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .

از نظر ترکیبات شیمیایی در اندام سبز این گیاه موادی مانند اسیداولئیک، سیترال، ژرانیول و رزماری اسید وجود دارد. این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است که به عنوان منبع غنی از سیترال است. سیترال بوی تند لیمویی دارد و معمولا از مرکبات و از این گیاه گرفته می شود و در صنعت عطرسازی مصرف دارد. همچنین در برگ های بادرنجبویه تانن ها وجود دارند. از دیگر ترکیبات آن می توان لیمونن و فلاونوئیدها را نام برد.