ترب و تربچه
radish
ترب گیاهی است یکساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر می رسد . برگهای آن پهن ، ناصاف ، کرک دردو با بریدگیهای نامنظم می باشد . گلهای آن برنگ سفید ، زرد روشن ، آبی روشن و بنفش است که درانتهای شاخه ظاهر می شود . بطور کلی دو نوع ترب وجود دارد : 1- ترب سیاه که معمولا در پائیز برداشت می شود . 2-تربچه که به رنگهای مختلف قرمز و وصورتی و بصورت های دراز و گرد وجود دارد .
از زمانهای بسیار قدیم برای درمان بسیاری از بیماریها بکار می رفته است .
1)ترب برای دفع سنگهای صفراوی مفید است .
2)ترب در بعضی از اشخاص تولید گاز و آروغ می کند و تخم آن گاز و نفخ را از بین می برد .
3)ترب برای درمان نقرس و رماتیسم مفید است .
4)برگ ترب اگر با غذا خورده شود به هضم غذا کمک می کند .
5)آب برگ ترب برای تقویت چشم مفید است .
6)ترب برای درمان یرقان مفید است .
7)تخم ترب درد را تسکین می دهد .
8)در صورت مسمومیت غذایی مقدری تخم ترب را همراه با سکنجبین به بیمار بدهید باعث استفراغ می شود و معده را پاک می کند .
9)برای مداوای زخم های بدن از ترب و عسل ضماد تهیه کرده و روی زخم بگذارید .
10) دم کرده ترب ادرار آور است و برای درمان حبس البول بکار می رود .
11)تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است .
12)اگر دست یا پای شما سرما زده است ترب را در آّب بجوشانید و بگذارید تا کمی سرد شود بطوریکه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در این جوشانده قرار دهید .
13)دم کرده ریشه ترب تقویت کننده بدن است .
14)برای دفع سنگ کیسه صفرا و سرفه های تشنج آور از ترب بصورت زیر استفاده کنید : در یک ترب بزرگ حفره ی ایجاد کرده و همچنین در ته آنهم سوراخ ریزی بوجود آورید بطوریکه آّب قطره قطره از آن خارج شود . سپس مقدایر شکر در حفره ریخته و آنرا با آب پر کنید و ترب را در دهانه شیشه یا استکانی قرار دهید که آب آن قطره قطره از سوراخ ریز ته ترب خارج شده و در داخل شیشه یا استکان پر شود . این آب را چند بار در روز بنوشید .
15)خوردن تخم ترب ترشح شیر را زیاد می کند .
16) ترب رنگ چهره را باز می کند.
17)جوشانده ترب برای درمان اسهال خونی مفید است .
18)تخم ترب اشتهاآور است.
19)برای از بین بردن تب تخم ترب را دم کرده و به بیمار بدهید .
20) تخم ترب بصورت ضماد برای ورم پستان در مادران شیرده استفاده می شود .
مضرات استفاه از ترب و تربچه
اسراف در خوردن ترب موجب دل پیچه شده و برای دندان و گلو مضر است .
طریقه مصرف ترب و تربچه
پنج نوع اصلی خانواده ی ترب عبارتند از تربچه قرمز، ترب سفید، ترب سیاه(زمستانه)، ترب کوهی و ترب سفید ماموت کالیفرنیا. طعم تند ترب مربوط به ماده ای است به نام سنوول و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده ای به نام مالوین کلراید می باشد. ترب کوهی که در ایران به ترب سمنانی معروف است از انواع سفید بوده و شکل آن دراز است. انواع تربچه، بومی ایران نبوده و از خارج از کشور وارد ایران شده است. فارسی ترب بر وزن کتب است، ولی در برخی از مناطق ایران آن را بر وزن سرب می خوانند. * آب تربچه اگر به طور خالص مصرف شود، خاصیت پاک کنندگی و نرم سازی بدن به خصوص در مخاط های بینی، سلول ها، مجاری معده، کیسه ی صفرا، کبد، روده ها، کلیه و ریه ها را دارد و برای معالجه روماتیسم موثر است. * آب تربچه را باید با سایر آب میوه جات و سبزی ها توام کرد، چون خالص آن طعم تندی دارد. جهت مصرف و آبگیری تربچه های قرمز تازه و جوانه های سبز همراه با برگ انتخاب شود. * آب برگ تربچه برای تقویت چشم مفید است و ترب سیاه، یرقان را درمان می کند. خواص درمانی تخم ترب: * در گذشته هنگام مسمومیت غذایی مقداری تخم ترب را همراه با سکنجبین به بیمار می دادند که موجب پاکی معده و درمان مسمومیت می شد. * تخم ترب همچنین اشتهاآور و ضدیبوست است. * تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است. * تخم ترب درد را تسکین می دهد. * تخم ترب ترشح شیر را زیاد می کند. * برای از بین بردن تب، تخم ترب را دم کرده و به بیمار بدهید. * تخم ترب به صورت ضماد برای ورم پستان در مادران شیرده استفاده می شود. * ترب کوهی به دلیل داشتن ترکیبات گوگردی به عنوان ضدباکتری، ضد قارچ و ضد ویروس عمل می کند و مانع از بروز عفونت های راه تنفسی و مجاری ادرار می شود. * ترب سیاه مانع بروز سنگ مثانه می شود، به علاوه از انسداد مجاری تنفسی جلوگیری می کند. * ترب به دفع سنگ های صفراوی کمک می کند. برای این منظور از ترب به صورت زیر استفاده کنید: در یک ترب بزرگ حفره ای ایجاد کرده و همچنین در ته آن هم سوراخ ریزی به وجود آورید به طوری که آب قطره قطره از آن خارج شود. سپس مقداری شکر در حفره ریخته و آن را با آب پر کنید و ترب را در دهانه شیشه یا استکانی قرار دهید که آب آن قطره قطره از سوراخ ریز ته ترب خارج شده و در داخل شیشه یا استکان پُر شود. این آب را چند بار در روز بنوشید. * ترب از دسته مواد غذایی اشتهاآور می باشد که این خاصیت به دلیل دارا بودن ویتامین های گروه B است. * عصاره ریشه آن برای تسکین سرفه و بهبود اسهال مفید است. * آنزیم های گیاهی(دیاستاز) موجود در آن به هضم کربوهیدرات ها در غذا کمک می کنند و مصرف برگ ترب همراه غذا توصیه می شود. * مخلوط عصاره ریشه، برگ، گل و تخم آن برای تسکین دردهای روماتیسمی مفید است. * ریشه و تخم ترب باعث نرم شدن سینه، ازدیاد ترشح ادرار و تقویت معده می شود. * محتوای فیبر محلول موجود در ترب به تنظیم حرکات دستگاه گوارش کمک می کند و مانع بروز سرطان کولون می شود. * ترب باعث تقویت پیاز مو مخصوصا در محل هایی که دچار ریزش شده است می گردد. * جویدن برگ ترب به محکم کردن لثه ها کمک می کند و بوی بد دهان را از بین می برد. * ریشه ترب ایجاد نفخ می کند، اما در مقابل تخم ترب سبب تحلیل نفخ می گردد. * محتوای قابل توجه ویتامین C در ترب، خصوصا ترب سیاه آن را منبع خوبی برای پیشگیری از کمبود این ویتامین خصوصا در افراد سیگاری که نیاز به این ویتامین در آن ها بالا است، می سازد. * جوشانده ی ترب برای درمان اسهال خونی مفید است. * اگر دست یا پای شما سرما زده است ترب را در آب بجوشانید و بگذارید تا کمی سرد شود به طوریکه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در این جوشانده قرار دهید.
ترکیبات ترب و تربچه
طعم تند ترب مربوط به ماده ای است بنام سنوول Senovol و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده ای بنام کلراید Malvin Chloride است . در صد گرم ترب خام مواد زیر موجود است : آب 90 گرم پروتئین 1 گرم چربی 0/1 گرم مواد نشاسته ای 3/5 گرم کلسیم 30 میلی گرم فسفر 30 میلی گرم پتاسیم 330 میلی گرم آهن 1 میلی گرم سدیم 18 میلی گرم ویتامین آ 10 واحد ویتامین ب 1 0/03 میلی گرم ویتامین ب 2 0/03 میلی گرم ویتامین ب 3 0/03 میلی گرم ویتامین ث 25 میلی گرم