کامکوات
این میوه زمستانه - بهاره بوده، از اروپا به ایران آمده است و طعمی شبیه به دیگر میوههای خانواده مرکبات دارد با این تفاوت که میتوان آنرا درسته و با پوست مصرف کرد.
از دیدگاه گیاه شناسی، کامکوات متعلق به خانواده Rutaceae زیر شاخهی Fortunella ها است که پس از انتقال این گیاه از چین به اروپا توسط گیاه شناسی با نام رابرت فورچون (Robert Fortune) در اواسط قرن نوزده این گونه نامگذاری شد.
درخت کامکوات دارای برگهای ریز و همیشه سبز است و بومی بخشی از کوههای جنوب شرق چین است و در حال حاضر به منظور بهره برداری از میوهی لذیذ آن و همچنین به عنوان یک گیاه تزئینی در نقاط دیگر دنیا از جمله ایالات متحده کشت و پرورش داده میشود.
در فصل زمستان یک درخت بالغ کامکوات میتواند وزن چند صد عدد از میوه زیبایش را که هرکدام به اندازه یک زیتون درشت هستند، تحمل کند.
زمانی که میوه کامکوات را برش میزنیم ظاهری شبیه به یک پرتقال کوچک دارد که پرهای آن به سفتی به یکدیگر و پوسته خارجی متصل شدهاند و عموماً یک یا دو عدد هسته در مرکز هر پره وجود دارد. طعم هسته مانند هستههای پرتقال تلخ است و هنگام خوردن میوه باید از دهان خارج شده و دور ریخته شود.
این میوه نیز مانند دیگر مرکبات کالری کمی دارد. 100 گرم از این میوه دارای تنها 71 کالری انرژی است. در عین حال میوهای بسیار ارزشمند و دارای فواید تغذیهای بسیار است زیرا منبع غنی فیبر، املاح، ویتامین و آنتیاکسیدان است که مصرف آن اثرات قابل توجهی در سلامت بدن دارد.
* این میوه با پوست مصرف میشود و این مسئله مزیت این میوه نسبت به دیگر اعضاء خانوادهی مرکبات است چرا که پوستهی آن دارای روغنهای ضروری مورد نیاز بدن، آنتی اکسیدان و فیبر است. 100 گرم از این میوه دارای 7/6 گرم فیبر است که 17 درصد از فیبر مورد نیاز روزانهی بدن ما را تأمین میکند. به علاوه با خوردن این میوه مقدار قابل توجهی تانن، پکتین، همی سلولز و دیگر پلیساکاریدهای غیر نشاسته ای (NSP) وارد بدن ما میشود.
* با مصرف این میوه به صورت تازه، ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند فلاوونوئیدهای پلی فنلی مانند کاروتنها، لوتئین، زاگزانتین و تاننها دریافت میشود. ترکیبات روغنی بسیار مفیدی که در پوست این میوه وجود دارد عبارت است از لیمونن، پینن، برگاموتن، کاریفیلن، هومولن و مورولن.
* به علاوه این میوه دارای ویتامینهای آنتی اکسیدانی چون ویتامین A ، C و E است. وجود تمامی این ترکیبات آنتیاکسیدان در این میوهی جالب موجب شده که مصرف تازه آن بتواند به راحتی ترکیبات اکسیدانی را از بدن ما جمعآوری کرده در نتیجه از بروز سرطان، دیابت، عفونت و بیماریهای دژنراتیو بکاهد.
* این میوه نیز مانند پرتقال دارای ویتامین C به مقدار زیاد است. 100 گرم از آن دارای 9/47 گرم از این ویتامین است که تأمین کننده 73 درصد از نیاز روزانه ماست. ویتامین C یکی از آنتیاکسیدانهای طبیعی است که علاوه بر فعالیت آنتیاکسیدانی نقش مهمی در تولید ترکیباتی چون کلاژن در بدن دارد از این رو در بهبود زخم بسیار موثر است به علاوه ضد رشد ویروس و ضد سرطان است و مانع بروز بیماریهای تحلیل برنده اعصاب میشود. این ویتامین از بروز آرتریت روماتوئید و دیابت میکاهد. ویتامین C با تبدیل آهن موجود در غذا از حالت فریک (سه ظرفیتی) به حالت فرو (دو ظرفیتی) موجب تسهیل جذب آهن میشود.
* کامکوات دارای مقدار قابل توجهی از ویتامینهای خانوادهی B است مانند تیامین(B1)، نیاسین (B3)، پیریدوکسین (B6)، فولات و اسید پانتوتنیک. این ویتامینها به عنوان کوفاکتور فرآیندهای متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی در بدن فعالیت میکنند.
* این میوه علاوه بر ویتامین فراوان دارای برخی از املاح نیز هست مانند کلسیم، مس، پتاسیم، منگنز، آهن، سلنیوم و روی. 100 گرم از نوع خشک شدهی این میوه دارای 640 میلی گرم پتاسیم، 162 میلی گرم کلسیم و 03/2 میلی گرم آهن است. پتاسیم یکی از ترکیبات مهم موجود در داخل سلولها و مایعات بدن است و به کنترل ضربان قلب و فشار خون کمک میکند. مس عنصری است که در تولید گلبولهای سرخ نقش دارد و آهن نیز برای تولید گلبولهای سرخ و فرآیندهای اکسیداسیون سلولی مورد نیاز است.