رامبوتان
یکی از میو های جنوب شرقی آسیا و بومی مالزی و اندونزی و تایلند است. در زبان مالیایی به معنی میوه مودار است که بر گرفته از شکل ظاهری آن است.
رامبوتان میوه ای گرمسیری است که با نام علمی سرخالوی مژکی (nephelium lappaceum) شناخته شده است.
این میوه بومی مناطق استوایی بوده و کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند مالزی و ویتنام، مهمترین تولید و صادرکنندگان آن به سراسر جهان به شمار می روند.
این میوه شیرین و آبدار است و مزه آن شبیه به انگور ست ودارای هسته ای بزرگ می باشد.میوه آن شباهت زیادی به میوه لایچی و لونگان دارد.
رامبوتان به صورت خام و کنسرو شده ویا آب میوه در فروشگاه ها به فروش می رسد.
میوه رامبوتان شکلی تقریبا کروی دارد و مودار است. نام رامبوتان نیز به زبان مالزیایی معنی "میوه مودار" می دهد. موهای پوسته رامبوتان نازک و نرم بوده، خار مانند نیستند و به پوست و دست آسیب نمی رسانند. اندازه هر میوه بالغ نصف کف دست است.
همچنین میوه ها قبل از رسیدن به رنگ سبز روشن می باشند.
رامبوتان به شکل خوشه ای روی درخت خود می روید و در دو رنگ زرد و قرمز موجود است.
رامبوتان زرد طعمی ترش و شیرین و رامبوتان قرمز مزه شیرین دارد.
برای مصرف هر دو گونه، با برش دادن پوسته رنگی، آن را جدا کرده و گوشته سفید (گاهی متمایل به صورتی) و آبدار میوه را میل می کنند.
داخل میوه هسته ای به رنگ قهوه ای روشن و به قطر 2 سانتی متر وجود دارد.
درخت رامبوتان بومی مناطق استوایی بوده، ریشه عمیقی ندارد، بعد از 2 الی 3 سال از زمان کاشت میوه می دهد و تا 8 الی 10 سال قدرت باردهی دارد.
میوه رامبوتان را اغلب به صورت خام مصرف می کنند و به خاطر رنگ سفید آن کمتر در سالاد های میوه مورد مصرف قرار می گیرد.
این میوه سرشار از ویتامین C و کلسیم بوده و همچنین دارای آهن و فیبر است، به همین جهت خوردن آن برای افراد دارای کم خونی ناشی از فقر آهن هم توصیه می شود.
هر عدد رامبوتان حدود 59 الی 60 کالری دارد.
رامبوتان حاوی فسفر،آهن، چربی، پروتئین، ویتامین سی، کربوهیدرات و غیره است و پوست آن حاوی تانن و ساپونین می باشد. بومیان از این میوه در درمان برخی بیماریها مانند کم خونی فقر آهن نیز استفاده می کنند. همچنین از میوه تازه آن در درمان انگلهای روده ای استفاده می شود.
این میوه در طب سنتی مالزی و اندونزی برای صدها سال به عنوان درمانی برای دیابت، فشار خون بالا و بیماری های مختلف به کار گرفته شده است .
علاوه بر آنتی اکسیدان ها به دست آمده در بتا کاروتن و ویتامین سی، پژوهشگران در دانشگاه چیانگ مای در تایلند نشان داده اند که پالپ rambutan ، دانه و پوست آن حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام فلاونوئید است که برای کاهش کلسترول مفید بوده و دارای ویژگی های ضد سرطانی ، ضد التهابی می باشند. یکی از ترکیبات آلی دیگر موجود در پوست ، اسید گالیک است، که با خواص آنتی اکسیدانی ضد سرطان می باشد.
در کنگو نیز مانند شرق آسیا از قسمت های مختلف گیاه استفاده درمانی می شود:
درمان اسهال خونی: برای درمان اسهال بومیان مقداری پوست رامبوتان را با سه فنجان آب مخلوط کرده و می جوشانند وقتی سیاه رنگ شد و تقریبا نصف آب اولیه باقی مانده جوشانده را از روی حرارت برداشته و اجازه می دهند خنک شود و روزی سه وعده میل می کنند.
تقویت موها: برای تقویت موها مقداری برگ رامبوتان را با آب معمولی مخلوط کرده و برگها را در آب تحت پرس فشار می دهند تا عصاره برگها خارج شده و از محلول برای شستشوی موها استفاده می کنند.
درمان تب: پمقداری وست خشک شده رامبوتان را در چند فنجان آب می جوشانند و پس از اینکه مخلوط خوب جوشید روزی سه بار برای رفع تب استفاده می کنند.
درمان دیابت: پنج دانه رامبوتان را خشک کرده، بو داده و سپس سرخ می کنند سپس آنها را پودر می کنند و با یک لیوان آب داغ مخلوط می کنند پس از سرد شدن در وعده های مختلف به طور مداوم استفاده می کنند.