ازگیل

 

 

درخت ازگیل با نام علمی Mespilus germanica که در گویش گیلکی به آن کونوس یا کُنوس می‌ گویند و در گویش مازندرانی کنهس و کندس می ‌گویند، میوه ‌ای است از خانواده ی گل سرخیان از سرده ازگیل ‌ها(Mespilus) هم خانواده با سیب و گلابی.
ازگیل، درختچه اى است خاردار که به حالت وحشى در جنگل هاى اروپاى مرکزى و نواحى معتدل آسیا مى روید و در اواخر پاییز و اوایل زمستان می رسد. ازگیل در تمام جنگل هاى شمال ایران و همه ارتفاعات سواحل دریا و در دامنه هاى البرز، دره کرج و ... نیز به طور خودرو عمل مى آید و با نام محلى هر منطقه شناخته مى شود. تکثیر آن غالبا از طریق پیوند روى درختان دیگر از جمله پیوند روى پایه ی زالزالک ولیک صورت مى گیرد. گاهى هم روى پایه ی گلابى و به ندرت روى پایه ی بِه پدید مى آید و نوع پیوند، شکمى است که در تابستان انجام مى شود.
ازگیل رسیده داراى لعاب نباتى فراوان و تانن بوده و از قند گلوکز، فروکتوز، سوربیتول و بعضى اسیدها و همچنین سلولز و گروه ویتامین هاى B و C، املاح معدنى و کمى پروتئین برخوردار مى باشد.
ازگیل در اواخر پاییز و اوایل زمستان مى رسد.
گل هاى درخت آن سفید و میوه اش شبیه زالزالک است؛ با این تفاوت که میوه ی ازگیل درشت تر و قهوه اى رنگ و طعمش شیرین و کمى گس است. هسته ی آن را مى کارند و درخت ازگیل را به درخت به و گلابى هم پیوند مى زنند.
بخش هاى مورد استفاده درخت ازگیل برگ و میوه ی آن است. اسامى فارسى قدیم ازگیل، " اردف " و " گیل " بوده است.

فواید ازگیل

ازگیل سرشار از ویتامین هاى گروه B است به همین دلیل اعصاب را تقویت مى کند.
* ازگیل داراى مقدار زیادى کربوهیدرات است که موجب تولید انرژى در بدن می شود.
* ازگیل حاوی ماده اى به نام " تانن " است که بهترین دارو براى درمان عفونت هاى روده ی بزرگ به شمار می رود و به عنوان قابض و رفع التهاب معده توصیه و تجویز شده است.
* ازگیل به دلیل داشتن ویتامین C برای کم خونی ناشی از فقر آهن مفید است زیرا این ویتامین جذب آهن را افزایش می دهد.
* مصرف ازگیل چه به صورت خام و چه به صورت کنسرو شده برای معالجه ی اسهال ساده اثر قطعى دارد.
* خوردن ازگیل خام و خصوصا نارس که تانن بیشترى دارد در معالجه ی خونریزى هاى داخلى مانند بواسیر، خونریزى رحمى و غیره تأثیر شفابخش دارد.
* ازگیل در معالجه ی ورم روده به کار مى رود؛ بدین منظور باید 230 گرم ازگیل را پس از جدا کردن پوست و دانه در کمى شیر حل نموده و مصرف کرد.
* در معالجه ی زخم دهان و تورم مخاط گلو مؤثر است؛ بدین منظور باید 50 گرم از برگ درخت ازگیل را در یک لیتر آب بجوشانند و با کمى از آن در شبانه روز چند مرتبه دهان را بشویند و غرغره کنند.
* ازگیل ادرارآور است.
* میوه ی تازه و رسیده ی ازگیل یا کنسرو آن براى درمان اختلال قاعدگى خانم ها مفید است.
* جوشانده ی نیم گرم برگ ازگیل پوست هاى ظریف را تقویت مى کند و معالج برفک است.
* اگر هر روز سه بار با جوشانده ی برگ ازگیل غرغره شود، آنژین را معالجه مى نماید.
* ازگیل به دلیل داشتن لعاب، سینه را نرم می کند، عطش را فرو می نشاند و ضد صفرا است.
* ضماد ازگیل جوش‌های بدن را ازبین می برد.
* برای معالجه ی اسهال خونی می توان مقدار دوز مشخصی از آن را بدون پوست خورد.
 

تگ ها: